เศียรพระในต้นไม้ ณ วัดมหาธาตุ อยุธยา

          ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานต์กวี คนดีศรีอยุธยา...นี่คือคำขวัญของ "จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" หรือเรียกสั้น ๆ ว่า "อยุธยา" ซึ่งแต่เดิมในอดีตเคยเป็นราชธานีเก่าแก่ของสยามประเทศมาถึง 417 ปี จึงไม่แปลกหากจะกล่าวว่า "อยุธยา" เป็นราชธานีที่มีอายุยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ของชาติไทย

          และด้วยความที่เคยเป็นราชธานีเก่าแก่ จึงมีวัดวาอาราม รวมถึงสิ่งปลูกสร้าง และโบราณสถานต่าง ๆ ปรากฏเรียงรายให้ชื่นชมอยู่เป็นจำนวนมาก ถึงแม้ว่าจะชำรุดทรุดโทรมไปตามกาลเวลา แต่ก็ยังคงมนต์เสน่ห์และความงดงาม โดยเฉพาะวัดวาอารามเก่าแก่ต่าง ๆ

           ทำให้วันนี้เราจะพาเพื่อน ๆ ไปสำรวจความงามของ วัดมหาธาตุ ซึ่งเป็นหนึ่งในวัดในเขต อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา และมีความสำคัญยิ่งในสมัยกรุงศรีอยุธยา เพราะเป็นวัดที่ประดิษฐานพระบรมธาตุใจกลางพระนคร และโดยเฉพาะอย่างยิ่งยังเป็นที่พำนักของ สมเด็จพระสังฆราช ฝ่ายคามวาสี จึงได้รับการก่อสร้างและดูแลตลอดเวลา

          จวบจนถูกทำลายลงหลังเสียกรุงครั้งที่ 2 แต่ที่พิเศษกว่านั้นคือ ชื่อของ วัดมหาธาตุ ยังโด่งดังไปทั่วโลกในความ Unseen Thailand แต่จะเป็นอะไรนั้น ตามไปดูกันดีกว่า...

          วัดมหาธาตุ ตั้งอยู่เชิงสะพานป่าถ่าน ทางทิศตะวันออกของ วัดพระศรีสรรเพชญ์ พงศาวดารบางฉบับกล่าวว่า วัดมหาธาตุ สร้างในสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 ต่อมาเมื่อ พ.ศ.1927 สมเด็จพระราเมศวรโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุมาบรรจุไว้ใต้ฐานพระปรางค์ประธานของวัด

          พระปรางค์ วัดมหาธาตุ ถือเป็นปรางค์ที่สร้างในระยะแรกของสมัยอยุธยา ได้รับอิทธิพลจากปรางค์ขอม ชั้นล่างก่อสร้างด้วยศิลาแลง แต่ที่เสริมใหม่ตอนบนเป็นอิฐถือปูน สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ได้ทรงปฏิสังขรณ์พระปรางค์ใหม่ โดยเสริมให้สูงกว่าเดิม แต่ขณะนี้ยอดพังลงมาเหลือเพียงชั้นมุขเท่านั้น จึงเป็นที่น่าเสียดายเพราะมีหลักฐานว่าเป็นปรางค์ที่มีขนาดใหญ่มาก และก่อสร้างอย่างวิจิตรสวยงามมาก 

           เมื่อ พ.ศ. 2499 กรมศิลปากรได้ขุดแต่งพระปรางค์แห่งนี้ พบของโบราณหลายชิ้นที่สำคัญคือ ผอบศิลา ภายในมีสถูปซ้อนกัน 7 ชั้น แบ่งออกเป็น ชิน เงิน นาก ไม้ดำ ไม้จันทร์แดง แก้วโกเมน และทองคำ ชั้นในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุและเครื่องประดับอันมีค่า ปัจจุบันพระบรมสารีริกธาตุนำไปประดิษฐานไว้ที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา

           แต่สิ่งที่น่าสนใจใน วัดมหาธาตุ อีกอย่างคือ เศียรพระพุทธรูปหินทราย ซึ่งมีรากไม้ต้นโพธิ์ปกคลุมอยู่ โดยเศียรพระพุทธรูปนี้ เป็นพระพุทธรูปหินทรายเหลือแค่ส่วนเศียร สำหรับองค์พระนั้นหายไป และเป็นเศียรพระพุทธรูปศิลปะอยุธยา วางอยู่ในรากโพธิ์ข้างวิหารราย ทั้งนี้ เข้าใจว่าเศียรพระพุทธรูปนี้จะหล่นลงมาอยู่ที่โคนต้นไม้ ในสมัยเสียกรุง จนรากไม้ขึ้นปกคลุมทำให้มีความงดงามแปลกตา

          อย่างไรก็ตาม นอกจากความแปลกแต่งดงามนี้ ยังทำให้ชื่อเสียงของ วัดมหาธาตุ โด่งดังไปทั่วโลก หลังจากเว็บไซต์ Tripadvisor (เว็บไซต์ท่องเที่ยวที่ใหญ่ที่สุดในโลก) จัดอันดับว่าเศียรพระพุทธรูปหินทราย ที่ถูกห่อหุ้มด้วยรากของต้นโพธิ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจ และนักท่องเที่ยวอยากเดินทางมาพิสูจน์ด้วยตาตนเอง จึงทำให้แต่ละวันมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ แวะเวียนมาถ่ายภาพ เศียรพระพุทธรูปหินทราย เป็นจำนวนมาก